Czerwona rzeźba „Gaja” pojawiła się w Busku-Zdroju i od razu wywołała burzę w całej Polsce. Kosztowała 301 tysięcy złotych i rozgrzała dyskusje na temat wydatków publicznych oraz granic sztuki.
Nowoczesna rzeźba w centrum uzdrowiska
Na świeżym powietrzu przy Alei Mickiewicza w Busku-Zdroju stanęła nowa rzeźba autorstwa Maurycego Gomulickiego. Praca przedstawia kobiecą postać w prowokacyjnej pozie i wykonana jest z intensywnie czerwonego materiału, co miało podkreślić energię i witalność, a także nawiązywać do mitycznej Matki Ziemi – Gai. Jej wyjątkowo sensualny kształt kontrastuje z tradycyjną zabudową uzdrowiska, przyciągając ciekawskich i wywołując setki komentarzy w mediach.
Kontrowersje: sztuka czy kicz?
Rzeźba została sfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2025”. Na projekt przeznaczono aż 301 tysięcy złotych, z czego około 270,8 tys. zł pochodziło z budżetu resortu, a resztę dołożyła Fundacja Nowa Przestrzeń Sztuki. Poniżej tabela z podsumowaniem finansowania:
Koszty realizacji rzeźby „Gaja”:
| Źródło finansowania | Kwota |
|---|---|
| Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa | 270 882,51 zł |
| Fundacja Nowa Przestrzeń Sztuki | 30 117,49 zł |
| Łączny koszt | 301 000,00 zł |
Nie brakowało głosów krytyki, zwłaszcza po stronie polityków Konfederacji i PiS-u, którzy nazwali instalację „paszkwilem” i przykładem złego wydatkowania środków publicznych. Internauci porównywali kwotę do cen mieszkań czy pilniejszych potrzeb lokalnych. Na platformie X oraz w komentarzach pod artykułami pojawiły się też opinie, że monumentalna rzeźba to „popkulturowy kicz” lub wręcz „erotyczny gadżet”.
Znaczenie artystyczne według twórcy
Autor rzeźby, Maurycy Gomulicki, znany jest z prac balansujących na granicy erotyki i popkultury. Podkreśla, że intensywna czerwień ma symbolizować życie, siłę i radość, a zmysłowa forma to metafora żywiołowej, kobiecej energii. Według Gomulickiego, sztuka w przestrzeni publicznej powinna wywoływać emocje i prowokować do rozmowy o tym, czym jest współczesna kultura.
Odbiór mieszkańców i reakcje w sieci
Mieszkańcy Buska-Zdroju i internauci reagują bardzo różnie.
- Część osób docenia śmiały projekt i nowoczesne podejście do sztuki w miejskiej przestrzeni
- Inni zwracają uwagę, że miejsce uzdrowiskowe nie powinno być „zaskakiwane” tak ostrą formą artystyczną
- W sieci nie brakuje żartów, porównań do popkultury czy krytyki wydatków na sztukę
Podsumowanie i oryginalny komentarz
Rzeźba „Gaja” jest jednym z najbardziej komentowanych projektów artystycznych tego roku. To przykład, jak nowoczesna sztuka potrafi podzielić społeczeństwo i zwrócić uwagę na szersze pytania: o to, komu służy przestrzeń publiczna, co można uznać za wartościową sztukę oraz jak sprawnie i transparentnie wydawać publiczne pieniądze.
Podobne kontrowersje wokół sztuki pokazują, że nawet w XXI wieku granice między sztuką, prowokacją a dobrym smakiem są niezwykle płynne – a każda nowa realizacja może stać się początkiem ważnej debaty społecznej.