Dzisiejszy dzień na rynku kryptowalut, 17 grudnia 2025 roku, przyniósł ekstremalną zmienność kursu Bitcoina. W ciągu zaledwie 30 minut cena BTC wzrosła o około 3300 USD, osiągając poziom powyżej 90 000 USD i likwidując pozycje short o wartości 106 milionów USD. Następnie, w ciągu kolejnych 45 minut, nastąpił gwałtowny spadek o 3400 USD, co doprowadziło do likwidacji pozycji long o wartości 52 milionów USD. Ta huśtawka nastrojów, spowodowała straty dla wielu inwestorów i podsyciła dyskusje o manipulacji rynkiem. Poniżej przedstawiamy wykres ilustrujący dzisiejszą zmienność.
Ta gwałtowna akcja cenowa nie jest przypadkowa – wynika z połączenia czynników makroekonomicznych, strukturalnych i spekulacyjnych. Analizując dane z rynku, raporty ekspertów oraz dyskusje na platformach takich jak X (dawniej Twitter), można wyróżnić kilka kluczowych przyczyn. Poniżej omawiamy najważniejsze z nich.
1. Wysoki lewar i kaskadowe likwidacje pozycji
Jednym z głównych winowajców dzisiejszej zmienności jest nadmierne wykorzystanie dźwigni finansowej (lewaru) przez traderów. Gdy cena Bitcoina gwałtownie wzrosła, doszło do masowej likwidacji pozycji short (zakładających spadek ceny), co dodatkowo napędziło wzrost. Jednak szybki odwrót spowodował likwidację pozycji long (zakładających wzrost), tworząc efekt domina. W sumie zlikwidowano pozycje o wartości ponad 150 milionów USD w ciągu godziny. Eksperci podkreślają, że takie zdarzenia są typowe dla rynków o wysokiej dźwigni, gdzie algorytmy i market makerzy „polują na płynność”, celowo wywołując ruchy, by zmusić do zamykania pozycji. Jak zauważono w analizie, „pump then dump” w mniej niż dwie godziny rzadko jest napędzana newsami, a częściej czyszczeniem lewaru.
2. Wygaśnięcie opcji i gamma expiry
Rynek Bitcoina jest obecnie „przytwierdzony” do poziomu 85 000 USD przez dealerów opcji, którzy chronią ten „strike price” przed wygaśnięciem kontraktów w piątek, 19 grudnia. Aż 18,3% wszystkich gamma (miara wrażliwości opcji na zmiany ceny) wygasa w tym tygodniu, co powoduje sztuczne ograniczenie ruchów cenowych i zwiększoną zmienność. Brak wolumenu spotowego ogranicza wzrosty, podczas gdy „put wall” na dole chroni przed głębszymi spadkami. To sprawia, że rynek jest w „poczekalni”, gdzie małe ruchy mogą przerodzić się w gwałtowne huśtawki.
3. Niepewność makroekonomiczna i decyzje banków centralnych
Globalne czynniki makroekonomiczne odgrywają kluczową rolę. Inwestorzy obawiają się podwyżki stóp procentowych przez Bank Japonii (BOJ) zaplanowanej na 18-19 grudnia, co mogłoby spowodować rozwinięcie yen carry trade – strategii pożyczania tanich jenów na zakup aktywów ryzyka jak Bitcoin. Historycznie, po podobnych decyzjach BOJ, BTC spadał o 20-30%. Dodatkowo, nadchodzące dane z USA dotyczące inflacji (CPI) i rynku pracy wprowadzają niepewność co do dalszych cięć stóp przez Fed. Bitcoin, jako aktywo wrażliwe na płynność, reaguje na te sygnały z wyprzedzeniem – redukcją ryzyka przez inwestorów. Słabość akcji technologicznych w USA (np. Nvidia, Broadcom) dodatkowo przenosi się na krypto, tworząc klimat „risk-off”.
4. Represje wobec miningu w Chinach
Kolejnym czynnikiem jest nagła akcja regulacyjna w Chinach: w prowincji Xinjiang zamknięto farmy miningowe, wyłączając ponad 400 000 koparek. To spowodowało spadek hashrate sieci Bitcoina o około 8%, co zmusiło minerów do sprzedaży BTC, by pokryć koszty operacyjne. Taka presja podażowa tworzy realne sprzedaże spotowe, nie tylko spekulacyjne. Podobne zdarzenia miały miejsce wcześniej, ale zawsze kończyły się adaptacją sieci – jednak w krótkim terminie zwiększają zmienność.
5. Cienka płynność i odpływy z ETF-ów
Koniec roku oznacza niższą płynność na giełdach krypto – rezerwy BTC są blisko minimów cyklu, co sprawia, że małe zamówienia powodują duże ruchy cenowe. Dodatkowo, odpływy z ETF-ów na Bitcoin (np. spot BTC ETF) wskazują na ostrożność instytucjonalną. Duże podmioty jak Wintermute sprzedały BTC warte ponad 1,5 miliarda USD w ramach rebalansowania ryzyka, co wzmocniło presję spadkową. W połączeniu z niskim wolumenem, to idealne warunki dla gwałtownych swingów.
Podsumowując, dzisiejsza zmienność Bitcoina wynika z mieszanki spekulacji, struktury rynku i zewnętrznych presji makroekonomicznych. Chociaż fundamenty BTC pozostają silne (np. rosnąca adopcja instytucjonalna), krótkoterminowe ryzyka – jak decyzja BOJ czy dane USA – mogą przedłużyć niestabilność. Inwestorzy powinni skupić się na zarządzaniu ryzykiem, unikać wysokiego lewaru i monitorować kluczowe poziomy wsparcia (ok. 85 000-80 000 USD). Rynek krypto jest znany z takich epizodów, ale historia pokazuje, że po burzy często przychodzi odbicie. Pamiętaj, że inwestowanie w kryptowaluty niesie wysokie ryzyko utraty kapitału.