Jonestown. Osada, która została założona na gujańskiej dżungli przez członków sekty People’s Temple kierowanej przez charyzmatycznego przywódcę Jima Jonesa, stała się symbolem terroru.
Sekta powstała w latach 50. XX wieku w Indianapolis i początkowo głosiła idee równości rasowej oraz walki z ubóstwem. Z czasem działalność przeniosła się do Kalifornii, gdzie Jones zdobył tysiące zwolenników, głównie Afroamerykanów oraz osoby poszukujące alternatywy do tradycyjnego Kościoła i środowiska politycznego. Jones stopniowo umacniał swoją pozycję lidera, a jego autorytet stał się bezdyskusyjny, a nawet absolutny.
Gujana. Miejsce terroru
Narastające kontrowersje oraz liczne oskarżenia o nadużycia i manipulacje skłoniły Jonesa do ucieczki z USA. W 1977 roku wraz z ponad tysiącem członków sekty wyemigrował do południowoamerykańskiej Gujany, gdzie założył utopijną osadę Jonestown. Osadnikom obiecywano raj na ziemi, pozbawiony rasizmu i wyzysku. W rzeczywistości życie w dżungli wiązało się z ciężką pracą, indoktrynacją oraz całkowitą kontrolą Jonesa nad wiernym. W Gujanie sekta liczyła ponad tysiąc członków, w większości Afroamerykanów i rodzin w trudnej sytuacji życiowej. Otoczona dżunglą osada była praktycznie odizolowana od świata.
Interwencja polityka
Jones sprawował całkowitą kontrolę nad życiem codziennym mieszkańców i ich dostępem do informacji. Dorośli i dzieci musieli pracować na plantacjach wiele godzin dziennie, jednak mimo to wszyscy żyli w warunkach ubóstwa. Komunikacja członków sekty ze światem zewnętrznym była ściśle ograniczona. Za wszelkie naruszenia zasad były kary cielesne, w tym elektrowstrząsami i więzieniem. Jones stale wmawiał swoim wyznawcom, że poza osadą grozi im rasizm i prześladowania.
W listopadzie 1978 roku do Jonestown przybył amerykański kongresmen Leo Ryan, któremu towarzyszyli dziennikarze i krewni członków sekty. Celem wizyty była ocena sytuacji na miejscu po licznych alarmujących sygnałach dotyczących łamania praw człowieka. Część mieszkańców Jonestown poprosiła Ryana o pomoc w opuszczeniu osady, co wywołało panikę u Jonesa. Podczas ewakuacji na pasie startowym Port Kaituma uzbrojeni wyznawcy People’s Temple zaatakowali delegację Ryana, zabijając kongresmena i kilka innych osób.
Masakra w Jonestown
18 listopada 1978 roku po powrocie zamachowców do Jonestown, Jim Jones zebrał wszystkich na głównym placu i wydał polecenie przeprowadzenia tzw. „rewolucyjnego samobójstwa”. Przemawiał przez megafon i wmawiał ludziom, że nadchodzi zagłada, a śmierć to droga do wyzwolenia. Pod groźbą broni i poddani silnej presji psychicznej, członkowie sekty – w tym setki dzieci – wypili napój przygotowany ze środka owadobójczego i dodatków farmakologicznych, w tym środków uspokajających. Fraza „drinking the Kool-Aid”, czyli „pić Kool-Aid”, weszła na stałe do języka angielskiego jako odniesienie do niebezpiecznego podążania za irracjonalnymi ideami lub liderami.
Dorośli także zostali zmuszeni do popełnienia samobójstwa. Część z nich próbowała uciec, lecz strażnicy nie dopuszczali do ucieczek. Liczba ofiar przekroczyła 900 osób, w tym około 300 dzieci. Sam Jim Jones zginął tego dnia od postrzału, prawdopodobnie popełnił samobójstwo lub został zastrzelony przez jednego z zaufanych zwolenników.
Tylko niewielka ilość osób przeżyła katastrofę. Szacuje się, że około 80 osób ocalało, jednak w tej kwestii istnieje scenariusz o nieobecności niektórych członków sekty na miejscu zdarzenia.
Polecany materiały filmowe o sprawie
https://www.filmweb.pl/serial/Jak+zosta%C4%87+przyw%C3%B3dc%C4%85+sekty-2023-10038983/episode/2
https://www.filmweb.pl/film/Jonestown-2006-382355
https://www.filmweb.pl/film/Jonestown-2013-707496