W świecie języka młodzieżowego co roku pojawia się nowe słowo, które najlepiej oddaje ducha czasów, kreatywność i poczucie humoru młodych ludzi. W 2025 roku ten zaszczyt przypadł słowu „szponcić” (lub w formie rzeczownikowej „szpont”), które zostało ogłoszone Młodzieżowym Słowem Roku w plebiscycie organizowanym przez PWN. Wyniki ogłoszono dzisiaj, a informacja szybko obiegła media społecznościowe.
Co oznacza „szponcić”?
Według definicji podanej przez organizatorów, „szponcić” to wieloznaczne słowo, które może być używane w różnych kontekstach. Z jednej strony wyraża żartobliwą dezaprobatę – oznacza robienie czegoś nie do końca właściwego czy legalnego, igraszkę z zasadami, wygłupianie się lub cwaniaczenie. Z drugiej strony, może być wypowiadane z podziwem, opisując działania ciekawe, szalone, organizowanie czegoś ekscytującego lub nawet flirtowanie. To słowo, które łączy w sobie elementy buntu, kreatywności i lekkości, idealnie wpisując się w młodzieżowy slang.
Pochodzenie słowa nie jest do końca jasne, ale wielu komentujących wskazuje, że pojawiało się już wcześniej w potocznej mowie, nawet kilkanaście lat temu. Mimo to, w 2025 roku zyskało na popularności, stając się symbolem młodzieżowej ekspresji.
Ogłoszenie wyników i reakcje w sieci
Reakcje internautów były mieszane, ale w większości pozytywne i humorystyczne. Wielu użytkowników dzieliło się memami, gifami i historiami z własnego życia, gdzie słowo to już funkcjonowało. Na przykład, jeden z komentujących napisał: „Pierwszy raz się nie zawiodłam”, podczas gdy inni żartowali: „Już 20 lat temu było używane – tak, jestem stary”. Pojawiły się też głosy zdziwienia: „Skąd oni to biorą XDDDD” czy „Nigdy w życiu tego nie słyszałem”.
Historia plebiscytu: Od „sztos” do „szponcić”
Plebiscyt Młodzieżowe Słowo Roku organizowany jest od 2016 roku przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Ma na celu promocję żywego języka i obserwację zmian w komunikacji młodych ludzi. Oto lista poprzednich zwycięzców:
- 2016: sztos – coś świetnego, rewelacyjnego.
- 2017: XD – symbol śmiechu w internecie.
- 2018: dzban – osoba głupia lub naiwna.
- 2019: alternatywka – dziewczyna o alternatywnym stylu.
- 2020: Brak rozstrzygnięcia (z powodu pandemii i braku zgłoszeń spełniających kryteria).
- 2021: śpiulkolot – miejsce do spania.
- 2022: essa – coś łatwego, prostego.
- 2023: rel – skrót od „relatable”, coś, z czym można się utożsamić.
- 2024: sigma – niezależna, samowystarczalna osoba.
- 2025: szponcić – jak opisano powyżej.
Każde z tych słów odzwierciedla trendy kulturowe, od memów internetowych po zmiany społeczne. „Szponcić” kontynuuje tę tradycję, podkreślając kreatywność i dwuznaczność w języku.
Dlaczego to ważne?
Wybór Młodzieżowego Słowa Roku to nie tylko zabawa, ale też sposób na dokumentowanie ewolucji języka polskiego. Pokazuje, jak młodzi ludzie adaptują słowa do swoich doświadczeń, tworząc nowe znaczenia i formy. W erze mediów społecznościowych takie plebiscyty pomagają zrozumieć, co jest „na topie” i jak język wpływa na kulturę.
Czy „szponcić” wejdzie na stałe do słowników? Czas pokaże, ale już teraz zachęca do eksperymentowania z językiem. Jeśli jeszcze nie szponcisz, może warto spróbować – w końcu to słowo roku!